Trí tuệ nhân tạo (AI) và viễn cảnh can dự vào xung đột Campuchia – Thái Lan: Đã đến lúc AI bước vào chiến trường Đông Nam Á?

7/24/20254 phút đọc

Ngày: 24/07/2025

Trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị tại khu vực Đông Nam Á có dấu hiệu gia tăng, nhiều chuyên gia đặt ra câu hỏi: Nếu một cuộc xung đột quân sự – giả định hoặc thực tế – nổ ra giữa Campuchia và Thái Lan, liệu trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ đóng vai trò như thế nào? Và liệu chúng ta đang bước vào kỷ nguyên mà AI sẽ không còn đứng sau hậu trường, mà hiện diện trên chính chiến trường?

1. AI trong chiến tranh hiện đại: Không còn là viễn tưởng

Từ chiến sự tại Ukraine đến căng thẳng tại Biển Đông, AI đã và đang được tích hợp vào nhiều mặt trận – từ giám sát không gian mạng, phân tích dữ liệu chiến thuật, cho đến điều khiển drone và robot chiến đấu. Với tốc độ phát triển công nghệ trong khu vực, đặc biệt là sự hợp tác công nghệ – quân sự giữa các quốc gia Đông Nam Á với Mỹ, Trung Quốc và Israel, AI đã len lỏi vào các cơ cấu chỉ huy, phòng thủ và tấn công.

2. Campuchia và Thái Lan: Khả năng triển khai AI ra sao?

Dù không phải là các cường quốc quân sự, cả Campuchia và Thái Lan đều có những bước đi thận trọng trong hiện đại hóa quốc phòng:

Thái Lan, với mối quan hệ gần gũi với Mỹ và Hàn Quốc, đã từng thử nghiệm các hệ thống UAV do AI hỗ trợ giám sát biên giới. Bộ Quốc phòng nước này cũng đang triển khai các chương trình nâng cấp phòng thủ mạng, trong đó AI được ứng dụng để phát hiện sớm các cuộc tấn công mạng mang tính phá hoại.
Campuchia có bước tiến chậm hơn, song sự hiện diện của các công nghệ từ Trung Quốc – đặc biệt tại khu vực cảng nước sâu và các trung tâm giám sát gần biên giới – đặt nền móng cho sự áp dụng AI trong phân tích dữ liệu hình ảnh, nhận diện mục tiêu và kiểm soát khu vực.

3. Trong một cuộc xung đột giả định: AI sẽ làm gì?

Nếu một trận chiến bùng nổ giữa hai nước, AI có thể xuất hiện dưới nhiều hình thức:

Hệ thống cảnh báo sớm và giám sát biên giới: sử dụng AI để phân tích dữ liệu từ drone, camera hồng ngoại và radar.
Drone chiến đấu bán tự động hoặc tự động: AI điều khiển UAV thực hiện nhiệm vụ trinh sát sâu vào lãnh thổ đối phương, hoặc tấn công các mục tiêu chiến thuật.
Chiến tranh mạng: AI được sử dụng để dò tìm lỗ hổng trong hệ thống mạng quân sự – dân sự, từ đó gây nhiễu loạn thông tin hoặc làm tê liệt chỉ huy.
AI trong hậu cần và ra quyết định chiến lược: thông qua mô hình hóa chiến trường theo thời gian thực, AI có thể đưa ra khuyến nghị cho các sĩ quan chỉ huy về hướng tiến công hoặc phòng thủ tối ưu.

4. Nguy cơ và giới hạn của AI trên chiến trường khu vực

Tuy nhiên, có nhiều rào cản khiến AI chưa thể “toàn quyền” tại Đông Nam Á:

Nguồn lực kỹ thuật và tài chính còn hạn chế.
Rủi ro đạo đức và kiểm soát: AI có thể gây ra thương vong ngoài ý muốn nếu không được huấn luyện và giám sát chặt chẽ.
Lệ thuộc công nghệ từ các cường quốc: AI quân sự tại khu vực vẫn phụ thuộc vào phần mềm và phần cứng từ các nước lớn – đặt ra rủi ro về kiểm soát chủ quyền công nghệ.

5. Kết luận: Chiến tranh hiện đại sẽ không còn vắng bóng AI

Dù một cuộc chiến tranh toàn diện giữa Campuchia và Thái Lan vẫn chỉ là kịch bản giả định, nhưng một điều đã rõ: AI sẽ hiện diện trong mọi cấp độ xung đột – từ giám sát, chỉ huy đến tấn công. Trong tương lai gần, những xung đột khu vực – dù nhỏ – cũng sẽ là nơi AI thể hiện ảnh hưởng ngày càng lớn. Khi trí tuệ nhân tạo bước vào chiến trường, chiến tranh không chỉ là cuộc đấu của con người, mà còn là cuộc cạnh tranh của thuật toán.